Luna (die/hen) heeft van kleins af aan meegemaakt welke impact alcohol kan hebben. De vader van Luna heeft een alcoholprobleem, en ook de moeder dronk te veel. Ook nu nog heeft het gebruik van de ouders invloed op de keuzes die Luna zelf maakt, en op het kijken naar de wereld en zichzelf. ‘Ik heb een sterke sensor voor mensen die alcohol of drugs gebruiken.’
Luna vertelt: "Mijn moeder dronk te veel en mijn vader heeft nog steeds een alcoholprobleem. Ze zijn uit elkaar gegaan toen ik 4 was. Mijn vader had toen al lang alcohol- en drugsproblemen. Ik heb hem niet vaak onder invloed gezien, maar hij was er vaak niet. Als hij weer terugkwam zag hij er slecht uit. Hij kon zich ook niet goed aan zijn afspraken houden. Op verjaardagen verscheen hij niet. Of hij vergat mijn broer en mij van school te halen.
Daar was ik vaak boos om. Ik was eigenlijk heel verdrietig dat hij er niet was. Ik wilde gewoon mijn leuke, muzikale vader om me heen – mijn vader is muzikant – maar dat lukte steeds niet. Mijn moeder probeerde me dat uit te leggen, maar echt begrijpen deed ik het niet.
Toen ik 6 of 7 jaar was is hij naar een kliniek gegaan. Daar heb ik eigenlijk wel leuke herinneringen aan, want ik heb hem toen vaak gezien. Hij was immers gewoon daar, ik kon naar hem toe. Hij was nuchter en hij kon er een leuke vader voor ons zijn."
Een vaderfiguur is hij nooit geweest
Geen vaderfiguur
"Mijn vader heeft de behandeling niet afgemaakt. Hij vertrok uit de kliniek en is jaren van de radar geweest. Ik weet alleen dat hij toen op zijn boot woonde. Meer niet. Mijn vader is aan zijn alcohol- en drugsgebruik onderdoor gegaan: hij is er zijn kinderen door verloren. Hij heeft onze vormende jaren namelijk niet meegemaakt. Nu is er wel weer contact, maar de basis is wankel. Dat is dus lastig opbouwen. Ik heb ook weinig zin om er moeite in te steken: ik gooi de energie in de lucht en die waait weg. Zo voelt het. Ik heb nooit het gevoel gehad dat hij me echt kent.
Soms luisteren we naar muziek en vraag ik of hij wat wil spelen. Dat zijn toch mooie momenten. Maar een vaderfiguur? Nee, dat is hij nooit geweest.
Mijn moeder
We praatten vroeger thuis niet over mijn vader: mijn moeder was ook boos en verdrietig. Ze voelde zich in de steek gelaten. En ze probeerde ons uit liefde te beschermen tegen het gedoe dat altijd meekwam met mijn vader. In de tijd dat mijn vader weg was, begon mijn moeder ook veel te drinken. Niet overdag, alleen ’s avonds. Ze moest twee pubers in haar eentje opvoeden. Mijn broer is verstandelijk gehandicapt, en ook dat is niet gemakkelijk. Ze had het dus zwaar. Haar manier om daarmee om te gaan: alcohol.
Overdag was ze gewoon mijn moeder, de moeder die ik kende. In de avond werd ze emotioneel. Er hing veel verdriet om haar heen. Soms huilde ze en vertelde ze hoe moeilijk het voor haar was."
Doodmoe in de klas
"En ik? Ik voelde me verantwoordelijk voor haar stemming. Ik wilde dat het goed met haar ging. Dan probeerde ik haar naar bed te brengen, of ik gooide flessen wijn leeg. Toen zat ik nog op de basisschool. Het heeft me een zorgzaam persoon gemaakt, maar het is natuurlijk niet goed voor een kind. Ik kreeg er last van op school. Ik ging namelijk pas slapen als mijn moeder sliep. En ik voelde me onrustig, maakte me constant zorgen. Daardoor kon ik op school niet goed opletten. Met sommige vakken ging ik achterlopen.
Toen ik in groep 6 zat heeft een leraar aan de bel getrokken: ‘volgens mij is Luna doodmoe’. Er kwam toen een gesprek met die leraar, een hulpverlener, mijn moeder en mij. Dat was een verschrikkelijk gesprek! Ze hadden mij individueel hulp moeten bieden, niet tegelijk met ons allebei in gesprek gaan. Ik wilde namelijk alleen maar voor mijn moeder opkomen. Dat heb ik jaren gedaan en dat doe ik op een bepaalde manier nog steeds. Dat gesprek werkte dus averechts."
Een tip: praat met het kind
Zachte deken
"Een tip: praat met het kind, geef het kind het gevoel dat je de situatie kent en dat je er voor het kind bent. Ik had een begeleidster bij de buitenschoolse opvang die mijn verhaal en mijn moeder goed kende. Bij haar kon ik even uit de situatie gaan. Zij nam mijn eenzaamheid een beetje weg. Het voelde als een zachte deken om me heen. En die had ik hard nodig.
Mijn moeder wilde geen hulp. Ze ontkende gewoon dat er iets aan de hand was. Het escaleerde niet altijd, maar ik stond wel voortdurend op scherp: als ze een glas pakte, als ik vrienden over de vloer had. Op mijn zestiende ben ik eens echt kwaad geworden. Toen ik ’s avonds laat thuiskwam, had ze per ongeluk de achterdeur op slot gedaan. Ik dacht meteen: je had weer te veel gedronken en je hebt niet opgelet. Daarom sta ík hier nu buiten op de deur te kloppen. Alles kwam naar boven. Een enorme kracht. Toen heb ik keihard het raam ingetrapt.
Ze gaat nu beter met alcohol om. Ze zal er niet helemaal mee stoppen, hoewel dat gezonder zou zijn. Ze drinkt nu sociaal, voor de gezelligheid. Dat komt omdat ze sinds een paar jaar een nieuwe partner heeft. Ze zijn blij met elkaar, daardoor ze zit beter in haar vel."
Altijd controle
"Zelf let ik heel goed op met alcohol. Als ik een keer te veel drink, laat ik het daarna weer een hele tijd staan. Ik houd dus altijd de controle.
Mijn familie zegt weleens: je bent er wel goed uitgekomen, hè? Dat vind ik eigenlijk een rotopmerking. Ik heb zo snel zelfredzaam moeten zijn, dat ik mijn kwetsbaarheid juist meer wil toelaten. Ik heb het gemist om opgevangen te worden, in plaats van altijd zelf te moeten redden. Nog steeds vind ik het moeilijk om iemand voor mij te laten zorgen.
Met alcohol ben ik streng voor mezelf, soms iets te. Als ik merk dat ik drink om een ongezonde reden, bijvoorbeeld om mezelf een beetje te verdoven, doe ik het niet. Ik voel het liever wél."
Luna staat niet op de foto.
Lees meer over wat je kunt doen als iemand in je omgeving te veel drinkt en jij zelf wel wat hulp kunt gebruiken bij Hulp voor naasten
