De ochtend na het drinken van alcohol kan vervelend zijn. Hoofdpijn, misselijkheid en extreme dorst: je hebt een kater. Maar hoe ontstaat een kater precies? Welke klachten kun je krijgen? En wat kun je doen om sneller op te knappen – of beter nog: om een kater te voorkomen?
Hoe ontstaat een kater?
Een kater ontstaat doordat alcohol verschillende processen in je lichaam verstoort. Belangrijke oorzaken zijn:
1. Uitdroging
Alcohol zorgt ervoor dat je nieren minder goed vocht vasthouden. Je moet vaker plassen en verliest extra veel vocht en mineralen. Hierdoor krijg je dorst en kan je lichaam uitdrogen. Uitdroging veroorzaakt hoofdpijn, een droge mond en een algeheel beroerd gevoel.
2. Effect op je maag en darmen
Alcohol prikkelt het maagslijmvlies en maakt je maag zuurder. Dit kan leiden tot maagpijn, misselijkheid en soms diarree. Ook werkt alcohol laxerend, waardoor je nog meer vocht verliest.
3. Invloed op je slaap
Misschien val je sneller in slaap na het drinken, maar je slaapt minder diep. Je wordt vaker wakker en je lichaam rust niet goed uit. Slecht slapen versterkt je vermoeidheid en prikkelbaarheid de volgende dag.
4. Gifstoffen in je lichaam
Je lever moet hard werken om alcohol af te breken. Daarbij komen stoffen vrij, zoals aceetaldehyde, die giftig zijn voor je lichaam. Deze stoffen kunnen bijdragen aan klachten zoals misselijkheid, zweten en hartkloppingen.
5. Effect op je hersenen
Alcohol verstoort de balans van bepaalde stoffen in je hersenen, zoals dopamine en serotonine. Dat verklaart waarom je je na een avond drinken niet alleen lichamelijk slecht, maar ook somber of angstig kunt voelen.
Klachten die je kunt krijgen door een kater
Een kater kan verschillende klachten veroorzaken. Niet iedereen heeft overal last van, maar dit zijn veel voorkomende klachten:
- Hoofdpijn
- Duizeligheid
- Misselijkheid en soms overgeven
- Maag- of buikpijn
- Dorst en een droge mond
- Zweten en trillen
- Diarree
- Vermoeidheid en slaperigheid
- Geheugenproblemen of gaten in je herinnering
- Snel geïrriteerd zijn
- Somber of angstig gevoel
Hoeveel klachten je hebt en hoe heftig ze zijn, hangt af van hoeveel je gedronken hebt, hoe snel, hoeveel je gegeten hebt en hoe uitgerust je was.
Wat helpt tegen een kater?
Heb je een kater, dan is er helaas geen wondermiddel dat je direct beter maakt. Je lichaam moet de alcohol zelf afbreken en de afvalstoffen opruimen. Dat kost tijd: vaak voel je je pas na een paar uur of zelfs een hele dag weer normaal. Wel kun je je lichaam ondersteunen en de klachten iets verlichten:
1. Drink genoeg water
Door alcohol verlies je veel vocht. Dat merk je de volgende ochtend aan een droge mond, dorst en soms ook hoofdpijn. Drink daarom veel water om je vochtbalans te herstellen. Begin direct na het wakker worden en blijf de hele dag door kleine beetjes drinken. Ook kruidenthee of bouillon kan helpen.
2. Eet een gezond ontbijt
Alcohol kan je bloedsuikerspiegel ontregelen. Hierdoor voel je je slap, trillerig of duizelig. Een stevig, gezond ontbijt helpt om je energie weer op peil te brengen. Kies voor volkoren brood, yoghurt, fruit of een maaltijd met wat eiwitten. Vet eten – zoals een vette hap – kan soms even prettig voelen, maar helpt je lichaam niet echt bij het herstel.
3. Rust uit en doe het rustig aan
Je lichaam is druk bezig om de alcohol en afvalstoffen af te breken. Dat kost energie. Het is daarom belangrijk om het rustig aan te doen. Plan geen zware activiteiten en neem de tijd om bij te komen. Een dutje kan ook helpen om je energie weer wat aan te vullen.
4. Vermijd koffie en energiedrankjes
Veel mensen grijpen bij vermoeidheid naar koffie of een energiedrank. Toch is dat bij een kater geen goed idee. Deze dranken werken vochtafdrijvend en zorgen ervoor dat je lichaam nog meer uitdroogt. Bovendien kan cafeïne je maag extra irriteren, waardoor misselijkheid erger kan worden.
5. Frisse lucht en een korte wandeling
Binnen blijven liggen kan verleidelijk zijn, maar wat frisse lucht doet vaak wonderen. Een korte wandeling of rustig fietsen helpt je bloedsomloop en zorgt dat je je iets energieker voelt. Daarnaast kan beweging je stemming verbeteren, wat prettig is als je somber of prikkelbaar bent.
Hoe kun je een kater voorkomen?
1. Drink minder alcohol
Hoe meer je drinkt, hoe groter de kans op een kater. Je lichaam kan alcohol maar langzaam afbreken: ongeveer één glas per anderhalf uur. Drink je sneller of meer, dan stapelt de alcohol zich op in je bloed. Dit zorgt voor meer uitdroging en zwaardere klachten de volgende ochtend. De Gezondheidsraad adviseert om niet meer dan één glas alcohol per dag te drinken en liever helemaal niet. Door je hieraan te houden, verklein je het risico op katers en andere gezondheidsproblemen.
2. Wissel af met water
Een slimme manier om de schade te beperken is om niet alleen alcohol te drinken. Wissel ieder glas alcohol af met een glas water of een alcoholvrij drankje. Zo krijg je minder alcohol binnen en vul je meteen vocht aan. Drink je langzaam, dan heeft je lichaam meer tijd om alcohol af te breken en voel je je de volgende dag vaak beter.
3. Eet voordat je gaat drinken
Als je drinkt op een lege maag, wordt alcohol sneller in je bloed opgenomen. Hierdoor word je eerder dronken en is de kans op een kater groter. Door eerst een goede maaltijd te eten – bij voorkeur met koolhydraten, eiwitten en gezonde vetten – vertraag je de opname van alcohol. Denk aan een avondmaaltijd met bijvoorbeeld brood, rijst, pasta of aardappelen. Ook een snack tussendoor kan helpen om je maag te beschermen.
4. Drink water voor het slapen
Voor het slapengaan nog een of twee glazen water drinken helpt om vochtverlies aan te vullen. Dat verkleint de kans dat je ’s ochtends wakker wordt met extreme dorst en een droge mond. Zet eventueel ook een fles water naast je bed, zodat je ’s nachts of direct in de ochtend kunt drinken.
5. Zorg voor voldoende slaap
Alcohol verstoort je slaap: je valt misschien sneller in slaap, maar je slaapt oppervlakkiger en wordt vaker wakker. Dit zorgt ervoor dat je lichaam minder goed kan herstellen. Door te zorgen voor voldoende rust en slaap, geef je jezelf een betere kans om fit wakker te worden. Als je laat thuiskomt, probeer dan toch wat extra uren slaap in te halen.
Geen katers meer? Probeer een alcoholpauze
Wil je ontdekken hoe het is om zonder alcohol te leven? Doe mee aan een tijdelijke pauze, bijvoorbeeld met IkPas. Zo ervaar je hoe je je voelt zonder katers – vaak fitter, scherper en energieker.
Meer lezen over alcohol en kater? Kijk op Alcoholinfo.nl
